Τρένο ή τραίνο ; Αυτί ή αφτί ; Αυγό ή αβγό ;

"Δεδομένου ότι τη γλώσσα τη διαμορφώνουν η χρήση και τα σωστά βοηθήματα, και αφού δύο έγκριτα λεξικά της νέας ελληνικής διαφωνούν ως προς την ορθογραφία των λέξεων αυτί ή αφτί και αυγό ή αβγό, δε θα απέρριπτα καμιά ως λανθασμένη"

Αυτί ή αφτί;
   

Αυγό ή αβγό;
   

Τρένο ή τραίνο;




Ομοφωνία υπάρχει ως προς την τρίτη περίπτωση, αυτήν της λέξης τρένο. Η λέξη προέρχεται από την αγγλική (και γαλλική) train και γράφτηκε στην αρχή ως τραίνο (ακολουθώντας και οπτικά, όχι μόνο ακουστικά, την ορθογραφία της αρχικής λέξης). Ωστόσο η εξέλιξη της γλώσσας μας επέβαλε οι λέξεις-δάνεια από άλλες γλώσσες να γράφονται με την πιο απλοποιημένη ορθογραφία (όπως παλτό και όχι παλτώ). Και φυσικά για τον ήχο /e/ (δηλαδή ε και αι) η πιο απλή ορθογραφία είναι η γραφή με ε.

Ως προς τα άλλα δύο ζεύγη λέξεων υπάρχει διχογνωμία σε σχέση με την ορθογραφία. Το λεξικό του Μπαμπινιώτη θεωρεί σωστές τις λέξεις αφτί και αβγό και εξηγεί την προτίμηση αυτή ανατρέχοντας στη γλωσσολογία και στην εξέλιξη των λέξεων αυτών (από τις αρχικές λέξεις το ους και το ωόν της αρχαίας ελληνικής). Από την άλλη, το λεξικό του Τριανταφυλλίδη δέχεται την ίδια προέλευση για τις δύο αυτές λέξεις, αλλά θεωρεί ότι η εξέλιξή τους και οι τροποποιήσεις που υπέστησαν θα μπορούσαν να δώσουν τους τύπους αυτί και αυγό, οι οποίοι και θεωρήθηκαν σωστοί για αρκετό διάστημα (η ορθογραφία τους αμφισβητήθηκε σχετικά πρόσφατα).

Συμπέρασμα: Δεδομένου ότι τη γλώσσα τη διαμορφώνουν η χρήση και τα σωστά βοηθήματα, και αφού δύο έγκριτα λεξικά της νέας ελληνικής διαφωνούν ως προς την ορθογραφία των λέξεων αυτί ή αφτί και αυγό ή αβγό, δε θα απέρριπτα καμιά ως λανθασμένη. Ίσως σε πενήντα χρόνια από τώρα τα λεξικά και η γλωσσολογία να έχουν ξεκαθαρίσει και αυτό το θέμα. Προσωπικά δεν έχω συνηθίσει ακόμα τη γραφή αφτί και αβγό και καταφεύγω στην άλλη ορθογραφία. Ως προς τη λέξη τρένο τα πράγματα είναι σαφέστερα και δεν υπάρχει θέμα διπλής ορθογραφίας.

Ουρανία Κατσαμάκα -  Φιλόλογος

Δημοσίευσέ το στο: