Η μνήμη της αντίστασης, το αίμα του εμφυλίου

Εκδήλωση του ΚΚΕ για τους 90 τρικαλινούς εκτελεσθέντες στα «Νταμάρια», την περίοδο 1943-1949

Η μνήμη και η ιστορία των αγώνων του λαού, σε ένα πλαίσιο που μπορεί να συσχετιστεί με την υπάρχουσα κατάσταση, τιμήθηκαν χθες σε εκδήλωση της ΚΟΒ Τρικάλων του ΚΚΕ. Στα «Νταμάρια», στην περιοχή κάτω από το λόφο του προφήτη Ηλία στη νυν οδό Πίνδου, εκτελέστηκαν την περίοδο 1943-1949 τουλάχιστον 90 τρικαλινοί, είτε γιατί πολέμησαν τους Γερμανούς, είτε λόγω του εμφυλίου!

Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε στη χθεσινή εκδήλωση ο Γιώργος Βαρδούλης, για το ιστορικό των εκτελέσεων, το έκτακτο στρατοδικείο Τρικάλων της περιόδου του εμφυλίου, εξέδωσε «90 θανατικές καταδίκες, οι περισσότερες από τις οποίες εκτελέστηκαν εδώ στα Νταμάρια, 154 ισόβιες καταδίκες και 269 αποφάσεις για καταδίκες από 10 έως 20 χρόνια».

Το ΚΚΕ στην περιοχή μας έχει ήδη ξεκινήσει μια τεράστια προσπάθεια συγκέντρωσης των στοιχείων όσων εκτελέστηκαν, είτε με τη βοήθεια της ΠΕΑΕΑ, είτε με αυτοπρόσωπη έρευνα μελών του και συνεντεύξεις, συγκέντρωση υλικού κ.α. Το οποίο, προφανώς είναι τεράστιο και αξίζει, όταν ολοκληρωθεί η έρευνα, να δημοσιοποιηθεί, προς χρήση και γνώση όλων. Πάντως από τα μέχρι τώρα στοιχεία, αποκαλύπτεται η ταυτότητα 73 εκτελεσμένων…

Η χθεσινή εκδήλωση, έμπλεη στοιχείων απόδοσης τιμής σε αγωνιστές, καυτηρίασε τα όσα συνέβαιναν τότε, με την εκτέλεση μελών του ΚΚΕ και του ΔΣΕ, ενώ υπήρχε έντονη αναφορά στη σημερινή πολιτική κατάσταση. Χαρακτηριστικά, ο Κ. Τσιτσιάς (έκανε την κεντρική ομιλία) ανέφερε ότι «το άμεσο αποτέλεσμα του αγώνα δεν είναι μόνο, δεν είναι κυρίως, κάποιες υλικές απολαβές, δίχως να τις υποτιμάμε κι αυτές.
Είναι πάνω απ’ όλα η πέτρα που βάζει ο κάθε αγωνιστής για να γύρει υπέρ του λαού ο συσχετισμός δυνάμεων. Είναι η φλόγα που ανάβει στη συνείδηση των εργαζομένων, για να συστρατευτούν στην πάλη κάποιοι πρωτοπόροι σήμερα, χιλιάδες και χιλιάδες αύριο». Αυτό, σε συνδυασμό με την κριτική, τόσο στα αίτια που οδήγησαν τη χώρα στον εμφύλιο, όσο και στην προσπάθεια  «εξορκισμού των εμφυλίων της ταξικής πάλης», που είναι «το σκιάχτρο της άρχουσας τάξης για την υποταγή του εργατικού και λαϊκού κινήματος σε αιώνια σκλαβιά».

Προηγήθηκαν απαγγελίες ποιημάτων του Άγγελου Σικελιανού, του Γιάννη Ρίτσου και του Ναζίμ Χικμέτ από τους Λευτέρη Μπράτη φοιτητή, Μυρτώ Κρανιά σπουδάστρια, Λίλιαν Αμπαστάδο σπουδάστρια.
Επίσης, διαβάστηκαν χρονικά από τη Γεωργία Καπέτη, εκπαιδευτικό, και τον Γιώργο Βαρδούλη. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, η αναφορά στην Ευθυμία Ντιντή από το Μικρό Κεφαλόβρυσο, που καταδικάστηκε δις εις θάνατο και εκτελέστηκε τον Οκτώβρη του 1947, αλλά και στον δικηγόρο Στέφανο Κουτσή, από το Καστράκι, αντιπρόσωπο από την περιοχή στο εθνοσυμβούλιο των Κορυσχάδων:

«Καταδικάστηκε σε θάνατο από το έκτακτο στρατοδικείο Τρικάλων. Του ζήτησαν να βγάλει λόγο κατά του ΚΚΕ. Δε δέχτηκε. Τον εκτέλεσαν το Μάη του 1948», τονίστηκε.
Η εκδήλωση έκλεισε με κατάθεση στεφάνων από το κόμμα και απογόνους – συγγενείς των εκτελεσμένων. Όμως, το πιο σημαντικό, εκτός από τη συγκέντρωση το αρχειακού υλικού (που θα φωτίσει πολλές πλευρές της σύγχρονης ιστορίας του νομού μας), η συζήτηση που μπορεί να ανοίξει, για το αν και κατά πόσο, η ανέγερση ενός μνημείου στην περιοχή, θα υποδαύλιζε πάθη ή θα συνέβαλε στην ενθύμηση αγωνιστικών περιόδων του λαού μας. Βεβαίως, θα πρέπει να διερευνηθεί, και κατά πόσο άλλοι τρικαλινοί, εκτελέστηκαν από τους κατακτητές, πριν τον εμφύλιο.

Θανάσης Μιχαλάκης

Δημοσίευσέ το στο: