Το επικό αριστούργημα του Akira Kurosawa "RAN" από την Κινηματογραφική Λέσχη Τρικάλων

Η Κινηματογραφική Λέσχη Τρικάλων συνεχίζει τις προβολές της με ένα αφιέρωμα στο μεγάλο δημιουργό Akira Kurosawa με 2 κλασικές του ταινίες.
 Τη Δευτέρα 31/1/2011 και ώρα 10:00 στο μύλο Ματσόπουλο θα προβάλει την ταινία: Το επικό αριστούργημα του Akira Kurosawa "RAN"

Ιαπωνία -1985-163’-Έγχρωμο

3  Υποψηφιότητες Oscar, Oscar Καλύτερων Κοστουμιών,
BAFTA Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας  & Μακιγιάζ,
Yποψήφιο για ΒΑFTA Καλύτερης Φωτογραφίας, Κοστουμιών,
Παραγωγής &  Προσαρμοσμένου Σεναρίου,
Βραβείο British Society Of Film Critics Awards Καλύτερης Ταινίας & Φωτογραφίας,
Japanese Academy Award Καλύτερου Art Direction & Music Score

«Ένα  αριστούργημα, πέρα απo το χρόνο»
New York Times
«Ένας Βασιλιάς Ληρ της εποχής μας και όλων των καιρών»      

Chris Peachment, Time Out Film Guide

 “Ένας Παγκόσμιος Θρύλος  με τη σφραγίδα του Αυτοκράτορα”

Σκηνοθεσία: Αkira Kurosawa                                                                                          

Σενάριο: Αkira Kurosawa, Hideo Oguni, Masato Ide      

Παραγωγή: Γαλλική , Ιαπωνική (1985)         

Πολεμική, Διάρκεια 160'
Με τους: Tacuya Nakadai (Lord Hidatora), Akira Terao (Taro Tekatora),                                

Jisinpachi Neru (Jiro Masatora), Daisuke Ryu (Saburo Naotora),                                        

Mieko Harada (Lady Kaede), Yoshiko Miyazaki (Lady Sue),

Hisashi Igawa (Suri Kurogane, Peter (Kyoami (Pita)


ΣΥΝΟΨΗ

 Μετά από 70 χρόνια απόλυτης ηγεμονίας ο πολέμαρχος Hidetora Ichimonji  αποφασίζει να παραιτηθεί από τα αξιώματα του και να χωρίσει το βασίλειο του σε  τρία μέρη για τους τρεις  γιους του,  με μόνη του επιθυμία να ζήσει σαν τιμώμενο πρόσωπο σε κάθε ένα από τα κάστρα τους. O μεγαλύτερος γιος θα ηγείται ενώ οι άλλοι δυο θα έχουν ίσα μερίδια από την πατρική περιουσία, οφείλοντας όμως να υπακούν και να στηρίζουν τον μεγαλύτερο αδελφό τους. Ενώ οι δυο μεγαλύτεροι γιοι κολακεύουν τον πατέρα τους με σκοπό να τον απογυμνώσουν από πλούτη και αξιώματα, ο μικρότερος προσπαθεί να τον προειδοποιήσει για την ανοησία του. Οι γιοι του δεν πρόκειται να παραμείνουν ενωμένοι. Ο πατέρας εξοργισμένος με την αυθάδεια του, τον αποκληρώνει και τον διώχνει. Ο μικρότερος γιος, όμως, βγαίνει αληθινός. Τα δυο αδέλφια ξεκινούν πόλεμο μεταξύ τους  και εκείνος βρίσκεται μπλεγμένος στη δίνη μιας  μάχης για εξουσία, δύναμη  και  πλούτο μεταξύ των δυο γιων του.


ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ AKIRA KUROSAWA ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

“Αυτό που προσπαθώ να δώσω μέσα από το Ran, από την αρχή που το γράφαμε, είναι ότι οι Θεοί ή ο Θεός ή ο οποιοσδήποτε παρακολουθεί τον κόσμο, νιώθει στενοχώρια για τους ανθρώπους που καταστρέφουν ο ένας τον άλλο και αδύναμος  που δεν μπορεί να επηρεάσει την ανθρώπινη φύση.”


“Όταν διάβασα ότι τρία βέλη μαζί είναι ανίκητα, είπα αυτό δεν είναι αλήθεια. Άρχισα να αμφιβάλλω και μετά σκέφτηκα. Το σπίτι άκμαζε και οι γιοι ήταν θαρραλέοι. Τι θα γινόταν,όμως,  αν αυτός ο εκπληκτικός άντρας, είχε κακούς γιους;”

“Αυτό που με προβλημάτιζε στον Βασιλιά Ληρ, ήταν ότι δεν είχε παρελθόν. Προσπάθησα μέσα από το Ran να δώσω στο Βασιλιά Ληρ παρελθόν”


“Όλη η τεχνολογική εξέλιξη των τελευταίων χρόνων έχει μάθει στον άνθρωπο πώς να σκοτώνει γρηγορότερα. Μου είναι δύσκολο να αντιμετωπίσω με καθαρή ματιά τη ζωή κάτω από αυτές τις συνθήκες.”


“O Hidetora είμαι εγώ.”


"Για να ανακαλύψει κανείς την αλήθεια, πρέπει να κοιτά επίμονα στο δικό του, προσωπικό σύμπαν, ν' αναζητά τις λεπτομέρειες που συνθέτουν την αλήθεια αυτή που αντιλαμβανόμαστε κάτω από την επιφάνεια των πραγμάτων...

Το να είσαι καλλιτέχνης, σημαίνει ν' αναζητάς, ν' αποκαλύπτεις και να κοιτάς επίμονα αυτές ακριβώς τις αλήθειες

Το να είσαι καλλιτέχνης, σημαίνει να μην αποστρέφεις ποτέ το βλέμμα"


ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ


  Ο χαρακτήρας του Hidetora, παρουσιάζει διάφορα παράδοξα. Αλλά δεν είναι παράδοξα της νιότης. Πηγάζουν από τακτικές και συνήθειες χρόνων. Έχει βαθιά γνώση του κόσμου. Όσον αφορά όμως τα παιδιά του, έχει μια εντελώς διαφορετική εικόνα από την πραγματική. Πιστεύει πως δεν υπάρχει περίπτωση να κάνουν ούτε ένα λάθος. Στο τέλος, όταν όλες οι προσδοκίες και τα όνειρα του έχουν γκρεμιστεί, ο Hidetora αποκτά την συγκινητική ιδιότητα μιας - σχεδόν παιδικής - αθωότητας που μπορεί να διακρίνει μια υποψία χαμόγελου σε χείλη ερμητικά κλειστά, και μπορεί να ονειρεύεται την ύπαρξη πέραν της ανθρώπινης σκληρότητας. Το να παίξεις το Βασιλιά Ληρ, δεν είναι τεχνική άσκηση. Αναρωτιέμαι αν μπορεί να το κάνει κάποιος που δεν έχει ζήσει μεγάλες απογοητεύσεις και σκοτεινές περιόδους στην ζωή του.                                                                      

 Ο Κurosawa, έχει ζήσει τέτοιες καταστάσεις. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες όλων των εποχών, εκτός μόδας στην χώρα του, υποφέροντας από κατάθλιψη και σχεδόν τυφλός. Προετοίμαζε αυτή την ταινία για 10 χρόνια, φτιάχνοντας χιλιάδες σχέδια για το κάθε πλάνο ξεχωριστά, χωρίς να ξέρει αν θα καταφέρει να βρει τα λεφτά για να την πραγματοποιήσει. Τα λεφτά όμως βρεθήκαν, όταν ο Serge Silberman, μεγάλος Γάλλος παραγωγός αποφάσισε να ρισκάρει τα δικά του λεφτά και να στηρίξει το όραμα του Kurosawa, για την πιο ακριβή Ιαπωνική παραγωγή, που ,ναι, δεν θα μπορούσε να είχε πραγματοποιηθεί αν ο Kurosawa δεν είχε περάσει όλα αυτά στη ζωή του και αν δεν ήταν 75 ετών.                                                                                                         

   Ο “Βασιλιάς Ληρ” είναι ένα έργο που έχει εμμονή στις λέξεις που εκφράζουν αρνητισμό. “Τίποτα; Από το τίποτα θα βγει τίποτα”, “ποτέ, ποτέ, ποτέ”, “όχι ,όχι ,όχι”. Εκφράζουν το βαθύ άγχος του Βασιλιά ότι αυτά που έκτισε και καταστράφηκαν, ποτέ δεν θα είναι όπως πριν, ότι το αγαπημένο του παιδί είναι νεκρό , ότι η περηφάνια και η αλαζονεία του έβαλαν τέλος στην ευτυχία του. Το “ Ran” εκφράζει αυτή τη βαθιά απελπισία, εντελώς διαφορετικά απ’ ότι μια ταινία γυρισμένη στη Δύση. Τα κοστούμια των Samurai, οι επιρροές από το Ιαπωνικό δράμα Noh στο μακιγιάζ και την κίνηση, δίνουν μια διαφορετική εικόνα στο πως μπορεί κανείς να βιώσει και να αποτυπώσει την απελπισία.    Το Ran είναι ένα μεγάλο, λαμπερό επίτευγμα. Ο Κurosawa μπήκε πολλές φορές στο ρολό του Hidetora καθώς προσπαθούσε να καταφέρει να γυρίσει την ταινία, αλλά στο τέλος θριάμβευσε και η εικόνα που έχω από αυτόν, στα 75 του, είναι τρία βέλη δεμένα μαζί.   

 Roger Ebert 1985

     Ο Akira Kurosawa στη διασκευή του Βασιλιά Λιρ, το Ραν (1985), που στα ιαπωνικά σημαίνει χάος, βλέπει τον Σαίξπηρ ως κάποιον που στέκεται παραζαλισμένος μπροστά στο χάος που προκαλεί η δίψα της εξουσίας. Είδε, μ' άλλα λόγια, το Βασιλιά Λιρ ως την «τραγωδία της εξουσίας», όπως και τον Μακμπέθ που κι αυτόν τον μετέφερε στον κινηματογράφο το 1957, υπό τον ελληνικό κινηματογραφικό τίτλο  Ο θρόνος του αίματος. Αλλά ο Σαίξπηρ είναι πολύ μεγάλος, μεταξύ άλλων, γιατί δεν ασχολείται δυο φορές με το ίδιο θέμα. Ο Kurosawa, ωστόσο, γιατί διαβάζει το Βασιλιά Λιρ σαν να ήταν ο Μακμπέθ; Μα, γιατί τον ενδιαφέρει πάρα πολύ το πρόβλημα της εξουσίας και η βία που αυτή συνεπάγεται.                                                                                                                       Ωστόσο, όπως είπαμε ήδη, στο Βασιλιά Λιρ ο Σαίξπηρ δεν ασχολείται με το πρόβλημα της κυρίως ειπείν εξουσίας. Τον ενδιαφέρει μόνο το «κενό αγάπης», εντός του οποίου «φύεται» η εξουσία σε όλες της τις μορφές. Σε τελική ανάλυση, ο Βασιλιάς Λιρ είναι η «τραγωδία της Αγάπης». Πιο σωστά, η τραγωδία της αδυναμίας για την ύπαρξη της υποσχεμένης από τον χριστιανισμό Αγάπης. Ο Βασιλιάς Λιρ είναι μια θρησκευτική στην ουσία της τραγωδία. Πιο σωστά, μια τραγωδία με μεταφυσικά ερείσματα, όπως όλες οι τραγωδίες. Γιατί δεν μπορεί να νοηθεί τραγικό ξεκομμένο απ' τη Μοίρα. Και δεν μπορεί να νοηθεί Μοίρα χωρίς τις «υπερβατικές δυνάμεις», που επικαθορίζουν τα ανθρώπινα. Η τραγική ύβρις δεν είναι ύβρις προς ανθρώπους. Και ο βασιλιάς Λιρ είναι ένας υβριστής της Αγάπης. Και όπως όλα τα τραγικά πρόσωπα, είναι πρόσωπο συμπαθές γιατί συγκρούεται με δυνάμεις που τον υπερβαίνουν. Γιατί, όπως είπαμε, η χριστιανική Αγάπη είναι υπερβατική, όπως άλλωστε εξ αντιδιαστολής το επιβεβαιώνει καθημερινά το χριστιανικότατο μίσος που, αυτό, είναι ανθρώπινο, πολύ ανθρώπινο, όπως θα έλεγε ο Νίτσε.                                                       
Βασίλης Ραφαηλίδης 1986

ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

  RAN: Χάος, επανάσταση. Ο Kurosawa ξεκίνησε να σκέπτεται την πραγματoποίηση του "RAN" στα μέσα της δεκαετίας του ΄70, αφού είχε διαβάσει την παραβολή του Ιάπωνα φεουδάρχη και πολέμαρχου Μοri Motonari. Ο Mori Motonari είχε τρεις γιους, απίστευτα πιστούς και αφοσιωμένους στο πρόσωπο του. Ο Kurosawa αναρωτήθηκε τι θα μπορούσε να είχε γίνει αν οι γιοι του, τον πρόδιδαν. Ο ίδιος δεν είχε καταλάβει την ομοιότητα της παραβολής με τον «Βασιλιά Ληρ» του Σαίξπηρ, παρά μόνο όταν ξεκίνησε τον αρχικό προγραμματισμό της ταινίας. Έλεγε ακόμα πως ο Motonari και ο Lear εμπλέκονταν με κάποιο τρόπο που ούτε κι εκείνος μπορούσε να εξηγήσει. Έγραψε το σενάριο μετά την ολοκλήρωση του “Dersu Uzala” και το άφησε στην άκρη για επτά ολόκληρα χρόνια. Στο ενδιάμεσο ζωγράφιζε κάθε πλάνο της ταινίας, χωρίς να σταματήσει να ψάχνει για χρηματοδότηση. Το 1980 και μετά την επιτυχία του “Kagemusha”, που, όπως έλεγε ήταν η γενική πρόβα του Ran, o Kurosawa κατάφερε να εξασφαλίσει σίγουρη χρηματοδότηση από τον Γάλλο παραγωγό Serge Silberman. Το “Ran”  ήταν η τελευταία ταινία της “τρίτης περιόδου του Kurosawa”(1965-1985), μια εποχή όπου είχε δυσκολίες στο να εξασφαλίζει υποστήριξη για τις ταινίες του, και αναγκαζόταν συχνά να αναζητήσει ξένη οικονομική υποστήριξη. Ενώ είχε σκηνοθετήσει  πάνω από είκοσι ταινίες στις δύο πρώτες δεκαετίες της σταδιοδρομίας του, σκηνοθέτησε τέσσερις μόνο σε αυτές τις δύο δεκαετίες. 

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

 Ο Kurosawa θέλοντας να παραμείνει πιστός στον επικό χαρακτήρα της ταινίας, χρησιμοποιεί 1400 κομπάρσους, με 1400 αυθεντικά κουστούμια και  200 άλογα, που είχαν εισαχθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα κοστούμια και οι πανοπλίες, σχεδιασμένα από την Emi Wada(Ran, Prospero’s Books, Hero, House of the Flying Daggers), ήταν χειροποίητα και πηρέ δυο χρόνια για να ολοκληρωθούν. Ο Κurosawa αγαπούσε την μαγνητοσκόπηση σε ανοιχτές και πλούσιες τοποθεσίες. Έτσι ,λοιπόν, το Ran γυρίστηκε σε ένα μεγάλο μέρος του, στο βουνό Άσο, ένα από τα μεγαλύτερα ενεργά ηφαίστεια της Ιαπωνίας. Το τρίτο κάστρο του Hidetora ,που κάηκε ολοσχερώς στην ταινία, χτίσθηκε αυτούσιο στους πρόποδες του βουνού Fuji. Συχνά χρησιμοποιούσε τρεις κάμερες για το ίδιο πλάνο, η καθεμία με διαφορετικούς φακούς και γωνίες λήψης.

Οι λήψεις του είναι συνήθως μακρινές και πολύ σπάνια χρησιμοποιεί κοντινό πλάνο. Σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούσε στατικές κάμερες και έκανε γρήγορα κοντινά πλάνα, φέρνοντας την βασική σκηνή που ήθελε σε κάδρο, αντί να ακολουθεί την πορεία της μάχης.  Επίσης συνήθιζε να κάνει συχνά jump-cut, έτσι ώστε να αλλάζει το ρυθμό της δράσης. Όσον αφορά τους χαρακτήρες, ο Kurosawa, χρησιμοποίησε συμβατικές τεχνικές. Με εξαίρεση, τον Ηidetora και τη Λαίδη Kaede , για τους  οποίους ακολούθησε τεχνικές μακιγιάζ και κίνησης που παραπέμπουν στο Ιαπωνικό θέατρο Noh. Στατικές, σιωπηλές σκηνές, ακολουθούμενες από απότομες, ενίοτε βίαιες αλλαγές στην στάση των ηθοποιών  και πολύ βαρύ θεατρικό μακιγιάζ. Το Ran θεωρείται η ακριβότερη Ιαπωνική παραγωγή που έγινε ποτέ, κοστίζοντας 12 εκατομμύρια δολάρια.


Μια επανέκδοση, λοιπόν, σημάδι των καιρών μας.

Μια ταινία για σκοτεινές εποχές σε σκοτεινές εποχές.

http://kltrikala.blogspot.com/

Δημοσίευσέ το στο: