Σχολιάζοντας τα μέτρα που εξήγγειλε ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την αναμόρφωση του σωφρονιστικού συστήματος, ο βουλευτής και πρώην Υπουργός κ. Σωτήρης Χατζηγάκης δήλωσε ότι τα περισσότερα από αυτά αποτελούν επαναλήψεις και εντάσσονται στο γενικότερο νομοθετικό πλαίσιο πολιτικής που εγκαινιάστηκε και ακολουθήθηκε επί Νέας Δημοκρατίας.
Πράγματι, η συνέχεια των προσπαθειών της Πολιτείας να δημιουργήσει Καταστήματα Κράτησης που να απηχούν τις σύγχρονες απαιτήσεις σωφρονισμού και να εισάγει εκείνες τις διατάξεις που θα αποτρέπουν μη αναγκαίες προφυλακίσεις κρίνεται θετική, όπως θετικό είναι το γεγονός ότι τα νέα μέτρα –όπως αυτά παρουσιάζονται μέσα από τα σχετικά δελτία τύπου του Υπουργείου– απηχούν τις ρυθμίσεις που εντάχθηκαν στους νόμους 3727/2008 και 3772/2009.
Αυτό, βέβαια σημαίνει πως τα νέα μέτρα στερούνται οποιασδήποτε πρωτοτυπίας, καθώς επαναλαμβάνονται προηγούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις της Κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας. Συγκεκριμένα, όσον αφορά στον περιορισμό των προφυλακίσεων:
Με το νόμο 3727/2008 μειώνονταν το χρονικό όριο της προσωρινής κράτησης από 18 σε 12 μήνες.
Με τη νέα προτεινόμενη ρύθμιση –η οποία αποτελεί συνέχεια του άρθρου 19 του νόμου 3727/2008– μια σειρά εγκλημάτων εξαιρούνται του μέτρου της προσωρινής κράτησης –ως μη όφειλε– με την αιτιολογία ότι ορισμένα κακουργήματα χαρακτηρίζονται «ηπιότερα» (δηλαδή «τα απειλούμενα με ποινή πρόσκαιρης κάθειρξης μέχρι δέκα (10) ετών»).
Η ρύθμιση αυτή είναι νομικά ατυχής και κοινωνικά επικίνδυνη. Ιδού ορισμένα παραδείγματα που το αποδεικνύουν:
- Η εγκληματική οργάνωση του άρθρου 187 παρ. 1 του Ποινικού Κώδικα, δηλαδή η συγκρότηση «συμμορίας» για τη διάπραξη κακουργημάτων, που απειλείται με κάθειρξη 10 ετών, μπορεί να χαρακτηριστεί «ηπιότερο» κακούργημα. Είναι όμως;
- Η δωροδοκία δικαστή του άρθρου 237 παρ. 2 του Ποινικού Κώδικα, μπορεί κι αυτή να χαρακτηρισθεί «ηπιότερο» κακούργημα.
- Το ίδιο «ήπια» μπορεί να θεωρηθεί η θανατηφόρα βλάβη του άρθρου 311 εδαφ. α, όταν δηλαδή εκ προθέσεως προκαλείται σωματική βλάβη που έχει ως αποτέλεσμα τον θάνατο. - Η κατάχρηση σε ασέλγεια του άρθρου 338 παρ. 1 και αυτή υπάγεται στα «ηπιότερα» κακουργήματα.
- Το ίδιο ισχύει και για τη διακεκριμένη περίπτωση κλοπής του άρθρου 374 Π.Κ. από περισσότερους ενωμένους για να διαπράττουν κλοπές ή ληστείες κατ’ επάγγελμα. Καλό θα ήταν, λοιπόν, στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για τις προτεινόμενες διατάξεις να είχε συνταχθεί κατάλογος με τα αδικήματα για τα οποία θα αποκλείεται η προσωρινή κράτηση, ώστε να ενημερωθούν εν καιρώ και η εθνική αντιπροσωπεία και η κοινωνία για ποια σοβαρά εγκλήματα αποκλείεται εξαρχής η προφυλάκιση.
Εξάλλου, με τη νέα προτεινόμενη ρύθμιση για τους όρους επιβολής προφυλάκισης, δεν προσφέρεται τίποτα καινούργιο δεδομένου ότι τα κριτήρια που φέρεται ότι προσθέτει λαμβάνονταν σε κάθε περίπτωση υπ’ όψιν από τον Ανακριτή και τον Εισαγγελέα, όπως για παράδειγμα η αυτονόητη υποχρέωση εμπεριστατωμένης αιτιολογίας για την επιβολή προφυλάκισης, η οποία υφίσταται ούτως ή άλλως για κάθε δικαιοδοτική κρίση.
Άραγε είναι κάτι νέο η λήψη υπόψη προηγουμένων καταδικών όταν σε όλους είναι γνωστό ότι ο Ανακριτής και ο Εισαγγελέας απεφάσιζαν για την προφυλάκιση και με βάση το Δελτίο Ποινικού Μητρώου, στο οποίο καταχωρίζονται οι καταδίκες που εκ του νόμου υφίσταται σε κάθε ανακριτική δικογραφία; Τι νέο προσθέτει η δήθεν νέα ρύθμιση; Όσον αφορά στα μέτρα για την άμεση βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στις φυλακές και ειδικότερα:
Α) Στην εξαγγελία του προσωρινού μέτρου της μετατροπής σε χρηματική ποινή της έως και πέντε (5) έτη στερητικής της ελευθερίας ποινής: Είναι απορίας άξιο η προσπάθεια να εμφανιστεί ως νέα ρύθμιση, ενώ έχει ήδη θεσμοθετηθεί για πρώτη φορά με το νόμο 3727/2008. Θα αρκούσε δε μία απλή παράταση ισχύος του μέτρου.
Β) Στη δυνατότητα υφ’ όρον απόλυσης στους κατάδικους που παρέχουν κοινωφελή εργασία: Ευελπιστούμε ότι έχει ληφθεί υπ΄όψιν ότι τα σχετικά με την υφ’ όρον απόλυση άρθρα του Ποινικού Κώδικα, εφαρμόζονται μόνο όταν έχει συμπληρωθεί συγκεκριμένο όριο πραγματικής κράτησης του καταδικασμένου στις φυλακές. Τα άρθρα αυτά, όπως ισχύουν σήμερα, δεν μπορούν να εφαρμοστούν, καθώς προϋποθέτουν κράτηση σε φυλακή και όχι παροχή κοινωφελούς εργασίας –η οποία παρέχεται πάντα σε καθεστώς ελευθερίας εκτός φυλακών.
Όσον αφορά στη νομοθεσία για τα ναρκωτικά, η προτεινόμενη τροποποίηση του άρθρου 40 είναι επικίνδυνη και εξυπηρετεί τους εμπόρους ναρκωτικών:
Συγκεκριμένα, αν και η προτεινόμενη τροποποίηση του νόμου αποτελεί προέκταση της ανάλογης ρύθμισης του νόμου 3727/2008, η νέα ρύθμιση που αφορά στο άρθρο 40 διαφοροποιείται στο σημείο στο οποίο απαλλάσσει από αυστηρότερα όρια έκτισης ποινής όχι τους τοξικομανείς, όπως έχει γραφεί στον τύπο, αλλά καταδίκους σειράς σοβαρότατων κακουργημάτων της νομοθεσίας περί ναρκωτικών, που αφορούν κατ’ επάγγελμα δράστες, τέλεση από υποτρόπους, τέλεση από ιδιαίτερα επικίνδυνους δράστες αδικημάτων της ως άνω νομοθεσίας και τους εξομοιώνει όλους αυτούς, σε ό,τι αφορά στον χρόνο ελάχιστης κράτησής τους στις φυλακές με τους λοιπούς κατάδικους για κακούργημα, όπως λ.χ. όσους έχουν καταδικαστεί για οικονομικό έγκλημα σε βαθμό κακουργήματος.
Η ρύθμιση του 3727/2008 ήταν πιο ισόρροπη, διότι κρατούσε στις φυλακές όσους ήταν καταδικασμένοι για εμπορία ναρκωτικών κατ’ επάγγελμα και όσους εμπορεύτηκαν ιδιαίτερα μεγάλη ποσότητα ναρκωτικών, ακόμη και αν δεν τους είχε επιβληθεί ποινή ισοβίων.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν επισημάνσεις οι οποίες γίνονται στο πλαίσιο της ανοικτής διαβούλευσης που εγκαινίασε το ίδιο το Υπουργείο και διατυπώνονται καλόπιστα, διότι δεν νοείται αντιπολίτευση σε ζητήματα όπου το διακύβευμα είναι ο έγκλειστος άνθρωπος.
Δημοσίευσέ το στο:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου