Αναβίωσε το έθιμο των τσιγαρίδων και το κατσιαμάκι στο Αγιόφυλλο

Την επιμέλεια είχε ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος του χωριού

Λένε πως αν σβήσουν τα ήθη και οι παραδόσεις ενός τόπου χάνεται και η ιστορία αυτού. Και δυστυχώς τα τελευταία χρόνια όλο και ατονούν τα ήθη και έθιμα διαφόρων περιοχών της Ελλάδας με συνέπεια οι νέες Γενιές να απομακρύνονται από το στίγμα που χαρακτηρίζει τον Έλληνα.

Ευτυχώς όμως υπάρχουν ακόμη Άνθρωποι που κρατούν αναμμένη την φλόγα των παραδόσεων αυτών, αλλά και προσπαθούν να την μεταλαμπαδεύσουν στους νεότερους.
Εστίες διατήρησης των εθίμων και της παράδοσης είναι οι Πολιτιστικοί – Μορφωτικοί Σύλλογοι που συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται.
Ένας τέτοιος Σύλλογος είναι ο Εκπολιτιστικός – Μορφωτικός – Εξωραϊστικός Αγιοφύλλου.


Έτσι ο Σύλλογος και φέτος παραμονή της Πρωτοχρονιάς αναβίωσε το έθιμο της Γουρνοχαράς (τσιγαρίδων) και το κατσιαμάκι.
Στοιχεία για το συγκεκριμένο έθιμο και το πώς πραγματοποιήθηκε και φέτος μας έδωσε ο πρόεδρος του Συλλόγου Ζήσης Καραθανάσης.


Γράφει λοιπόν ο ακούραστος πρόεδρος…

«Στο χωριό μας το Αγιόφυλλο μέχρι το έτος 1965, πέραν από τις λίγες χοιροτροφικές μονάδες, η κάθε Οικογένεια είχε στην αυλή του σπιτιού από ένα ή δύο γουρούνια. Αυτά τα κρατούσαν έξι με οκτώ μήνες και τα μεγαλώνανε με τα περισσεύματα των φαγητών και περισσότερο με το τυρόγαλο.
Τα οικόσιτα αυτά γουρούνια ξεπερνούσαν τα εκατόν κιλά και τα σφάζανε την παραμονή των Χριστουγέννων. Η σφαγή γινότανε με την συνεργασία δύο και τριών οικογενειών, δεδομένου ότι το σφάξιμο, το τεμάχισμα και η Παρασκευή τσιγαρίδων προκειμένου να πάρουν το λίπος ήταν μία ημερήσια επιχείρηση.
Στο χωρίο συναγωνιζόταν οι οικογένειας, ποίος θα βγάλει περισσότερα δοχεία λίπος με το λιώσιμο των τσιγαρίδων. Τα μικρά παιδιά περίμεναν την ημέρα της γουρουνοχαράς (γουρνοχαράς) με ανυπομονησία, διότι πέραν του κρέατος και των τσιγαρίδων περιμένανε εναγωνίως να πάρουν την ουροδόχο κύστη του χοίρου (φούσκα) η οποία γινότανε μία πρώτης τάξεως μπάλα.
Εφέτος λοιπόν το Δ.Σ του Συλλόγου αποφάσισε μια αναπαράσταση της γουρνοχαράς σε όλα τα επίπεδα εκτός της σφαγής η οποία δεν έγινε για ευνόητους λόγους.
Στις 30 Δεκεμβρίου 2009 ξεκίνησε προετοιμασία για την Παρασκευή των τσιγαρίδων. Τεμαχίστηκε ο παστός και όλο το βράδυ έμεινε στο νερό ώστε να απομακρυνθούν τα αίματα.


Η ποσότητα παστού και φτηναδίων κρέατος (παντσέτα),ήταν εκάτον πενήντα κιλά».
To πρωί της παραμονής της πρωτοχρονιάς άναψαν οι τέσσερις φωτιές και πρώτα μοιράστηκε ο παστός στα τέσσερα Καζάνια.
Όταν ο παστός άρχισε να βγάζει, λίπος προστέθηκε και το υπόλοιπο προϊόν το οποίο ήταν μισό λίπος και μισό ψαχνό.
Σε κάθε φωτιά τοποθετήθηκε ένα καζάνι το οποίο ανέλαβε υπεύθυνα ένα μέλος του Συλλόγου. (Δεν απουσίασαν από την προσπάθεια αυτή και οι δύο ιερείς του χωριού, Ράγκος Δημήτριος και Ζαρκαδής Αθανάσιος). Το περιεχόμενο των καζανιών έπρεπε συνεχώς να ανακατώνεται, ώστε να μην κολλήσει. Στο τέλος οι τσιγαρίδες σβήστηκαν :με. κόκκινη κρασί. Όλη αυτή ή διαδικασία έγινε στην πλατεία του χωριού, να θυμηθούν οι παλαιοί, να συγκινηθούν και να μάθουν οι νέοι για τους οποίους ήταν μία πρωτόγνωρη εμπειρία.


Το μεσημέρι άρχισε η διάθεση των τσιγαρίδων και το κρασί ήταν άφθονο. Η μεγαφωνική συσκευή του χεριού έπαιζε επίκαιρα τραγούδια, το κέφι δεν άργησε να έρθει και όλοι μαζί τραγουδήσαμε, χορέψαμε και έκλεισε η τελευταία ημέρα του έτους χαρούμενα, αφήνοντας πίσω τις πίκρες και τα άσχημα του 2009, ατενίζοντας με αισιοδοξία το 2010.
Τσιγαρίδες και κατσαμάκι μοιράστηκε σε πάνω από τριακόσια πενήντα άτομα. Το κατσαμάκι το οποίο έγινε ανάρπαστο είναι μείγμα καλαμποκίσιου αλευριού με ζεστό νερό, αλάτι, κόκκινο πιπέρι, πράσο και λάδι. Το παρασκεύασαν εθελοντικά η Πολυξένη Γρίβα, η Παρασκευή Γρίβα, η Αγγελική Καραπέτσα, η Καραγιάννη Παρθένα και η Καραπέτσα Δήμητρα.
Την εκδήλωση αυτή τίμησαν με την παρουσία τους ό Δήμαρχος Χασίων, ο πρόεδρος του Δημοτικού συμβουλίου και ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Χασίων, ο πρόεδρος του τοπικού Μανώλης Χαράλαμπος και οι αιρετοί δημοτικοί σύμβουλοι του χωριού μας (Κακαβούλας Κων/νος και Μανώλης Κων/νος. Παρών όπως πάντα ήταν και ο ανασταλμένος του ράδιο Σταγών Καλαμπάκας Παρθένης Γεώργιος. Ευχή όλων ήταν του χρόνου όλοι να είμαστε παρόντες και η εκδήλωση να γίνει θεσμός.



Του Βαγγέλη Γκιάτα

Δημοσίευσέ το στο: