Πέλιννα Τρικάλων: Όταν το 335 π.χ. πέρασε με το στρατό του ο Μέγας Αλέξανδρος...

Ενδιαφέροντα στοιχεία για την αρχαία πόλη "Άτραξ" που τοποθετείται στο ύψωμα "Καστρί", νότια του χωριού Πηνειάδα

Επισκέψιμος είναι ο αρχαιολογικός χώρος της Πέλιννας στο νομό Τρικάλων μετά τα έργα ανάδειξης και αποκατάστασης, που πραγματοποιήθηκαν και ολοκληρώθηκαν στον παραπάνω χώρο.

Η αρχαία Πέλιννα ή Πελινναίον, πόλη της τετράδος Εστιαιώτιδος, απλωνόταν στην αριστερή όχθη του Πηνειού ποταμού, στη δυτική Θεσσαλία, ανάμεσα στην Τρίκκη και τη Φαρκαδόνα.


Ιστορικά στοιχεία
Σύμφωνα με τον Αρριανό, από την πόλη της Πέλιννας πέρασε, το 335 π.Χ., ο Μέγας Αλέξανδρος με το στρατό του, κατά την ξαφνική κάθοδο του εναντίον των Θηβαίων. Οι κάτοικοι της Πέλιννας ακολούθησαν τους Μακεδόνες σ' όλες τις επιχειρήσεις μέχρι το 191 π.Χ., όταν την πόλη κατέλαβαν οι Αθαμάνες με αρχηγό τον Αμύνανδρο, κατά τον Αντιοχικό πόλεμο. Μετά την κατάλυση της Μακεδονίας, το 168 π.Χ., επιβλήθηκε πλήρης ρωμαϊκή κυριαρχία, τόσο στη Θεσσαλία, όσο και την Μακεδονία.

Όπως προκύπτει από στοιχεία που έθεσε στη διάθεση του Εθνικού Πρακτορείου Ειδήσεων ο προϊστάμενος της ΛΔ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων κ. Λεωνίδας Χατζηαγγελάκης, την πόλη ίδρυσε ο Πέλιννος, που ήταν γιος του Οιχαλιέα, από την πόλη του Ευρύτου Οιχαλία.
Η πρώτη αναφορά της Πέλιννας γίνεται από τον Πίνδαρο, που την αναφέρει ως πατρίδα του Ιπποκλή, ο οποίος νίκησε στα Πύθια, σε αγώνες διαύλου το 498 π.Χ. Οι αρχαίες μαρτυρίες και τα αρχιτεκτονικά λείψανα μας δίνουν πληροφορίες για τη ζωή της πόλης, κυρίως κατά τον 4° αι. π.Χ. και τους μετέπειτα αιώνες.
Η Πέλιννα, στο α' μισό του 4ου αι. ακολουθούσε πολιτική αντίθετη προς τις Φερές, ενώ η Τρίκκη και η Φαρκαδόνα ανήκαν στην παράταξη των Φεραίων. Το 357 π.Χ., ύστερα από πρόσκληση των Αλευάδων της Λάρισας, κατέβηκε στη Θεσσαλία ο Μακεδόνας βασιλιάς Φίλιππος ο Β', που "απελευθέρωσε" τις θεσσαλικές πόλεις από την κυριαρχία των Φεραίων. Ο Φίλιππος ενίσχυσε την τείχιση και την οικοδόμηση της Πέλιννας και εγκατέστησε μόνιμη μακεδόνικη φρουρά.

Η αρχαία Πέλιννα, μετά τα μέσα του 4ου αι. π.Χ. επεκτάθηκε και οχυρώθηκε με ισχυρό τείχος. Το τείχος αυτό κατασκευάστηκε σύμφωνα με τις αρχές της πολεμικής τέχνης των ύστερων κλασικών και πρώιμων ελληνιστικών χρόνων, κατά το ισόδομο τραπεζιόσχημο σύστημα τειχοδομίας.
Οι οριζόντιοι γωνιόλιθοι, από ντόπιο λευκόφαιο ασβεστόλιθο από τα λατομεία της περιοχής, έχουν τις μακρές πλευρές οριζόντιες και εντελώς παράλληλες, ενώ οι στενές πλευρές είναι ακανόνιστες και διατάσσονται αριστερά ή δεξιά από μια νοητή κατακόρυφη γραμμή. Η εξωτερική επιφάνεια των λίθων είτε έχει αδρή επεξεργασία λάξευσης με χοντρό βελόνι ή αφέθηκε σε πολλές περιπτώσεις, εντελώς ακατέργαστη.




Εργασία
Την ιστορία και μοναδικές πτυχές των αρχαίων πόλεων του νομού Τρικάλων καταγράφει εργασία του προϊσταμένου της ΛΔ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Λεωνίδα Χατζηαγγελάκη.
Η ιστορία των αρχαίων πόλεων "ανιχνεύεται" μέσα από τις φιλολογικές πηγές, τις επιγραφικές μαρτυρίες και τα αρχαιολογικά ευρήματα, που ολοένα και με μεγαλύτερη συχνότητα έρχονται στο φως και επιβεβαιώνουν θεωρίες ή αντίστοιχα καταρρίπτουν μύθους.


Άτραγας
Χαρακτηριστικό δείγμα αποτελεί η αρχαία πόλη "Άτραξ" που τοποθετείται στο ύψωμα "Καστρί", νότια του χωριού Πηνειάδα και κατά μήκος της νότιας όχθης του Πηνειού, στα όρια των αρχαίων τετράδων Πελασγιώτιδας και Εστιαιώτιδας, στους νομούς Τρικάλων και Λάρισας.
Στην ανατολική και δυτική πλαγιά της ακρόπολης σώζονται λείψανα του αρχαίου τείχους, κλασικού και ελληνιστικού. Διασώζονται, επίσης, τμήματα τείχους βυζαντινών χρόνων κατασκευασμένο από ασβεστόλιθους συνδεόμενους με αργούς λίθους και κονίαμα.
Στο εσωτερικό της αρχαίας πόλης, σε μικρή απόσταση από την κορυφή της ακρόπολης, εντοπίστηκαν λείψανα τοίχων με κατεύθυνση από ανατολικά προς δυτικά, που στρέφεται σε ορθή γωνία προς βορειανατολικά και νοτιανατολικά.
Δυτικότερα, στην περιοχή του Ζάρκου, στο ύψωμα του Προφήτη Ηλία, υπήρχε η αρχαία πόλη Φαϋττός που έχει ταυτιστεί με επιγραφικό εύρημα.
Και στις δύο θέσεις έχουν ερευνηθεί αρκετοί τάφοι της ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής, καθώς και ορισμένοι κεραμικοί κλίβανοι. Δύο τύμβοι υπάρχουν στην περιοχή, ο πρώτος αριστερά στο δρόμο προς τη Γελάνθη και ο δεύτερος στην κτηματική περιφέρεια Γόμφων (Ραψίστα), στη δέση "Λογγαράκος". Εδώ από την ΙΕ' ΕΠΚΑ ανασκάφηκαν ορισμένοι τάφοι με αξιόλογα ευρήματα - κτερίσματα.
Από τις φιλολογικές πηγές και από τα ανασκαφικά στοιχεία φαίνεται πως η πόλη των Γόμφων υπήρχε τον 6° αι. μ.Χ., οπότε ανακαινίσθηκε το τείχος από τον Ιουστινιανό.


Του Αποστόλη Ζώη - Δημοσιεύτηκε στην ΕΡΕΥΝΑ

Δημοσίευσέ το στο: