Ν. Λέγκας: Άγνωστη λέξη για το ΕΣΠΑ η αποκέντρωση.

Την έλλειψη ένα συγκροτημένου στρατηγικού, θεσμικού και επιχειρησιακού σχεδίου για την υλοποίηση του ΕΣΠΑ από μέρους της κυβέρνησης και την ανάγκη επίσπευσης των ρυθμών απορρόφησης των πόρων του...

...οι οποίοι σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία αποκτούν κεφαλαιώδη σημασία, υπογράμμισε, κατά την ομιλία του στην Ολομέλεια της Βουλής ο Ν. Λέγκας.

Ο βουλευτής Τρικάλων τόνισε ότι σε μια περίοδο, όπου κυριαρχούν αποφάσεις διαχειριστικού και ταμειακού χαρακτήρα, που πνίγουν την αγορά, το ΕΣΠΑ πρέπει να ξαναβρεί τον αναπτυξιακό του ρόλο και να αποτελέσει εργαλείο που θα οδηγήσει τη χώρα στην έξοδο από την κρίση.

Ο πρώην Υφυπουργός, απαντώντας στις αιτιάσεις στελεχών του ΠΑΣΟΚ, τόνισε ότι σε καμιά περίπτωση δεν δικαιολογείται η απαξίωση, ο μηδενισμός και η ισοπέδωση. Υπενθύμισε ότι το 2004 η Ν. Δ παρέλαβε ένα σύστημα παραγωγής δημοσίων έργων, εντελώς εκτός κοινοτικής νομιμότητας και με ελάχιστη απορροφητικότητα. Αντ’ αυτού παρέδωσε διασφαλισμένους κοινοτικούς πόρους που μας κατέτασσαν στην 1η θέση σε ύψος απολήψεων στην Ε.Ε. των 15 και στην 4η στην Ε. Ε των 27 και ένα κείμενο εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής (ΕΣΠΑ) εγκεκριμένο μετ’ επαίνων από την Ε. Ε -2ο στην Ε. Ε των 27.
Ο Τρικαλινός πολιτικός επεσήμανε ότι μέχρι σήμερα, εξαιτίας της πολιτικής που ακολουθεί η κυβέρνηση, το ΕΣΠΑ μοιάζει με επιστολή χωρίς παραλήπτη, ενώ όροι όπως ανάπτυξη και αποκέντρωση κινδυνεύουν στην ουσία να μείνουν κενοί περιεχομένου. Τη στιγμή που η «διαχειριστική εξουσία στις περιφέρειες» θα μπορούσε να είχε αποδοθεί εδώ και μήνες με την άμεση εκχώρηση των πόρων.


Αναφέρθηκε δε, σε συγκεκριμένα παραδείγματα όπως η κατάργηση της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων ώστε να έχει άποψη το Υπουργείο για τα μέτρα που προωθούν τα άλλα Υπουργεία, για τα δημόσια έργα, από πλευράς επιπτώσεων στην απορρόφηση. Όταν είναι γνωστό ότι εκεί χάνονται οι πόροι, εκεί πληρώνουμε πρόστιμα.
Ο βουλευτής της Ν. Δ καυτηρίασε επίσης το γεγονός ότι στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο δεν υπάρχει καμία νέα ρύθμιση για την επιτάχυνση και την βελτίωση της αποτελεσματικότητας των μέτρων, καθώς επίσης και την κατάργηση του ελάχιστου προϋπολογισμού των υπό ένταξη στο ΕΣΠΑ έργων, ο οποίος είναι βέβαιον ότι θα δημιουργήσει ένα λαβύρινθο μικρών έργων, χωρίς να εξασφαλίζονται η αποτελεσματικότητα και η ποιότητα.
Η αντίληψη «επεμβαίνω στην κορυφή και ρίχνω το μπαλάκι στους άλλους», περιορίζοντας το ρόλο της κεντρικής διοίκησης στο «ποιος» διαχειρίζεται και «ποιος» σχεδιάζει τα προγράμματα, και αφήνοντας αναπάντητο το κρίσιμο ερώτημα του «πώς» και πόσο γρήγορα θα υλοποιηθούν όλα αυτά, μόνο σχέδιο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί τόνισε ο Ν. Λέγκας.


Μετρήσιμο αποτέλεσμα όλων ανωτέρω; Οι προσκλήσεις ΕΣΠΑ που έγιναν το τελευταίο πεντάμηνο να μην ξεπερνούν τις 10, ενώ έχουν σταματήσει τελείως οι συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και έως ότου ψηφιστεί το νομοσχέδιο, εκδοθούν οι σχετικές αποφάσεις και εξειδικευθούν τα προγράμματα, θα έχει χαθεί και το 2010.Πολύ περισσότερο που τον προσεχή Νοέμβριο, σύμφωνα με τις διακηρύξεις της κυβέρνησης, θα πραγματοποιηθούν εκλογές για περιφερειάρχες. Πράγμα που εξ’ ορισμού θα σηματοδοτήσει νέες αλλαγές και νέες καθυστερήσεις, προέβλεψε ο πρώην υφυπουργός και συμπλήρωσε:
«Έχουμε αποδείξει, σε αντίθεση με ότι κάνατε εσείς στο παρελθόν, ότι δε διστάζουμε να επικροτήσουμε τα θετικά, ότι δεν κάνουμε αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση, ότι βάζουμε μπροστά το συμφέρον της χώρας, κι όχι το συμφέρον της παράταξης. Δυστυχώς, και παρά το γεγονός ότι υπάρχουν αυτές οι προθέσεις, δεν μπορούμε να σας δώσουμε, για τους λόγους που προανέφερα, τη θετική μας ψήφο. Και δεν το κάνουμε αυτό όχι για να αποποιηθούμε την ευθύνη γι’ αυτά που θα συμβούν. Το κάνουμε, έχοντας την ελπίδα πως η αρνητική μας ψήφος, θα αφυπνίσει τους κοιμώμενους πόρους του ΕΣΠΑ, τους οποίους, δεν έχουμε υποχρέωση μόνο να τους καταναλώσουμε. Αυτό ίσως είναι το εύκολο. Το ζητούμενο είναι να τους επενδύσουμε με όρους ανάπτυξης. Με απλά λόγια να πιάσουν τόπο».





Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας




Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Οι απαντήσεις στο πως θα μπορέσουμε να βελτιώσουμε και να επιταχύνουμε τα θετικά βήματα προς την κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης, εκμεταλλευόμενοι τη συνδρομή που μας παρέχουν οι νέοι χρηματοοικονομικοί μηχανισμοί του ΕΣΠΑ -οι οποίοι σημειωτεον δεν αποτελούν πανάκεια- αποκτούν κεφαλαιώδη σημασία. Προφανώς αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σημασία σε χώρες που πλήττονται από τις συνέπειες της παγκόσμιας κρίσης.
Αρχικά επίσης θα μου επιτρέψετε να πω ότι οι υπερβολές που ακούστηκαν τόσο στην Επιτροπή όσο και χθες θα μπορούσαν να δικαιολογηθούν στην προσπάθεια να βρεθεί μια βάση η οποία να τεκμηριώνει τις αλλαγές που φέρνει το νομοσχέδιο. Εκείνο που δεν δικαιολογείται είναι η απαξίωση, ο μηδενισμός, η ισοπέδωση. Κι αυτό είναι που μας υποχρεώνει να θυμίσουμε σ’ αυτούς που συστηματικά εμφανίζονται με ασθενή μνήμη ότι το 2004, λοιπόν, μεταξύ άλλων, παραλάβαμε ένα σύστημα παραγωγής δημοσίων έργων, εντελώς εκτός κοινοτικής νομιμότητας.


-Με το ν. 2576, το νόμο του μαθηματικού τύπου.
-Με το ν. 716/1977 για τις μελέτες των δημοσίων έργων.
-Με το ν. 2190 για τις δαπάνες έργων που εξαφανίζονταν από προσώπου γης.
Να θυμίσουμε ακόμη ότι καταβάλαμε μια τεράστια προσπάθεια ανάταξης του Γ΄ Κ.Π.Σ. Επικεντρώσαμε στην εξάντληση όλων των διαχειριστικών ευελιξιών των κανονισμών. Αναδιατάξαμε όλο το θεσμικό πλαίσιο παραγωγής δημοσίων έργων. Κάναμε crash προγράμματα για κάθε επιχειρησιακό και στην ουσία φέραμε το Γ΄ Κ.Π.Σ. να κλείσει ενάντια σε κάθε προγνωστικό σας αλλά και ενάντια στην προϊστορία σας.
Επί των ημερών μας, για το ΕΣΠΑ, ξεκινήσαμε πρότυπες διαδικασίες διαβούλευσης, με το σύνολο των φορέων της χώρας, σε επίπεδο σχεδιασμού αλλά και στο πλαίσιο του ν. 3614. Ανατρέψαμε πλήρως το καθεστώτος επιλεξιμότητας της χώρας μεταξύ του Γ΄ και του Δ΄ Κ.Π.Σ. Βάλαμε πλαφόν απορρόφησης στις περιφέρειες. Έτσι, παραδώσαμε:

-διασφαλισμένους κοινοτικούς πόρους που μας κατέτασσαν στην 1η θέση
σε ύψος απολήψεων στην Ε.Ε. των 15 και στην 4η στην Ε. Ε των 27,
- ευνοϊκές ρυθμίσεις υπέρ της χώρας μας (Ν+3, ελαστικές επιλεξιμότητες
και υψηλές εντάσεις ενισχύσεων στις επιχειρήσεις,
- ένα κείμενο εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής (ΕΣΠΑ) εγκεκριμένο μετ’ επαίνων από την Ε. Ε -2ο στην Ε.Ε των 27.
- ένα θεσμικό πλαίσιο εφαρμογής του σε απόλυτη συνάφεια με ένα μεγάλο πλέγμα σύνθετων κοινοτικών κανονισμών και
- ένα εγκεκριμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου που μας κατέτασσε 4ους στην Ε. Ε. των 27.
Παραδώσαμε επίσης ολοκληρωμένο το ΚΠΣ 2000-2006, σε καθεστώς σχεδόν πλήρους απορρόφησης των πόρων και απόλυτης συμβατότητας με το κοινοτικό δίκαιο, ως προς την παραγωγή των έργων, αλλά και τη διαχείριση και έλεγχό τους.


Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
οι περισσότεροι σ’ αυτήν την Αίθουσα νομίζω αποδεχόμαστε ότι η αντιμετώπιση της πρωτόγνωρης οικονομικής κρίσης, απαιτεί την άμεση προώθηση συντονισμένων πολιτικών, τόσο για την επίτευξη μιας μόνιμης δημοσιονομικής εξυγίανσης και σταθερότητας, όσο, και κυρίως, για τη διασφάλιση μιας βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης.
Στο πλαίσιο αυτό, η αποτελεσματική αξιοποίηση των πηγών χρηματοδότησης και η επίσπευση της απορρόφησης των πόρων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αποκτά βαρύνουσα σημασία για την αναθέρμανση της οικονομίας.
Δυστυχώς όμως σήμερα, το ΕΣΠΑ μοιάζει με επιστολή χωρίς παραλήπτη, ενώ όροι όπως ανάπτυξη και αποκέντρωση κινδυνεύουν στην ουσία να μείνουν κενοί περιεχομένου. Για τον απλούστατο λόγο ότι δεν εντάσσονται σε ένα συγκροτημένο στρατηγικό, θεσμικό, και επιχειρησιακό σχέδιο.
Γιατί, μόνο σχέδιο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί η πολιτική σύγχυση στη χρήση όρων όπως «απλοποίηση» και «διαβούλευση». Με τη σύναψη, όπως υποστηρίζετε, «ενδοκυβερνητικών επιχειρησιακών συμφωνιών υλοποίησης που θα αποτυπώνουν τον στρατηγικό σχεδιασμό», όταν είναι γνωστό ότι ο στρατηγικός σχεδιασμός για το ΕΣΠΑ έχει ήδη γίνει.


Γιατί μόνο σχέδιο δεν αποτυπώνει αυτή η πολιτική όταν είναι γνωστό ότι οι εθνικές αρχές είναι αυτές που λογοδοτούν στην Ε.Ε. σε ετήσια βάση σχετικά με την πρόοδο της εφαρμογής των προγραμμάτων. Πολύ περισσότερο δε, όταν το υπουργείο θα εποπτεύει, ανά δίμηνο, το χρονικό και οικονομικό προγραμματισμό όλων(!) των έργων του ΕΣΠΑ και θα προτείνει λύσεις σε περιπτώσεις καθυστερήσεων. Η δε «διαχειριστική εξουσία στις περιφέρειες» θα μπορούσε να είχε αποδοθεί εδώ και μήνες με την άμεση εκχώρηση των πόρων.


Γιατί μόνο σχέδιο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί η πρόδηλη απουσία διαβούλευσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση για το νομοθέτημα που παρουσιάζετε. Γιατί μόνο σχέδιο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί η κατάργηση της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων ώστε να έχει άποψη το Υπουργείο σχετικά με τα μέτρα που προωθούν τα άλλα Υπουργεία, για τα δημόσια έργα, από πλευράς επιπτώσεων στην απορρόφηση. Όταν είναι γνωστό ότι εκεί χάνονται οι πόροι, εκεί πληρώνουμε πρόστιμα.
Γιατί μόνο σχέδιο δεν σηματοδοτεί το γεγονός ότι δεν επεμβαίνετε διόλου στην εκτέλεση των επιχειρησιακών προγραμμάτων, ούτε εισάγετε κάποια νέα ρύθμιση για την επιτάχυνση και την βελτίωση της αποτελεσματικότητας των μέτρων. Γιατί μόνο σχέδιο δεν θεωρείται η απλουστευτική προσέγγιση ότι το «μέγεθος» που θα προσδώσει στους Δήμους ο ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ θα λύσει αυτόματα το θέμα της επάρκειας του φορέα υλοποίησης.
Γιατί μόνο σχέδιο δεν αποτελεί η κατάργηση του ελάχιστου προϋπολογισμού των υπό ένταξη στο ΕΣΠΑ έργων, ο οποίος είναι βέβαιον ότι θα δημιουργήσει ένα λαβύρινθο μικρών έργων, χωρίς να εξασφαλίζονται η αποτελεσματικότητα και η ποιότητα. (Σας παραπέμπω στα συμπεράσματα των αξιολογήσεων των προηγουμένων ΚΠΣ για τα αναπτυξιακά αποτελέσματα των πολλών μικρών και κατακερματισμένων έργων )

Γιατί μόνο σχέδιο δεν μπορεί να θεωρηθεί η αντίληψη «επεμβαίνω στην κορυφή και ρίχνω το μπαλάκι στους άλλους». Περιορίζοντας το ρόλο της κεντρικής διοίκησης στο «ποιος» διαχειρίζεται και «ποιος» σχεδιάζει τα προγράμματα, και αφήνοντας αναπάντητο το κρίσιμο ερώτημα του «πώς» και πόσο γρήγορα θα υλοποιηθούν όλα αυτά.
Γιατί τέλος η θεσπισθείσα διαδικασία της «άμεσης» (όποιος προλάβει!) αντί της «συγκριτικής» αξιολόγησης όπως καταλαβαίνετε δεν συντελεί κατ’ ανάγκη στην επίσπευση υλοποίησης άλλα ενδεχομένως να έχει επιπτώσεις στην ποιότητα, στο κόστος, στο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης ενός έργου πέραν των θεμάτων διαφάνειας που τίθενται.

Μετρήσιμο αποτέλεσμα όλων ανωτέρω; Οι προσκλήσεις ΕΣΠΑ που έγιναν το τελευταίο πεντάμηνο να μην ξεπερνούν τις 10. Μετρήσιμο αποτέλεσμα όλων ανωτέρω; Έχουν σταματήσει τελείως οι συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και έως ότου ψηφιστεί το νομοσχέδιο, εκδοθούν οι σχετικές αποφάσεις και εξειδικευθούν τα προγράμματα, θα έχει χαθεί και το 2010.Πολύ περισσότερο που τον προσεχή Νοέμβριο, σύμφωνα με τις δικές σας διακηρύξεις, θα πραγματοποιηθούν εκλογές για περιφερειάρχες. Πράγμα που εξ’ ορισμού θα σηματοδοτήσει νέες αλλαγές και νέες καθυστερήσεις.


Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Θα θέλαμε να ψηφίσουμε το παρόν νομοσχέδιο. Το θεωρούμε κομμάτι της προσπάθειας που κάνει η χώρα μας για να βγει από την κρίση. Το θεωρούμε αναπτυξιακό εργαλείο. Σε μια περίοδο που κυριαρχούν αποφάσεις διαχειριστικού και ταμειακού χαρακτήρα που ωστόσο πνίγουν την αγορά. Έχουμε αποδείξει, σε αντίθεση με ότι κάνατε εσείς στο παρελθόν, ότι δε διστάζουμε να επικροτήσουμε τα θετικά, ότι δεν κάνουμε αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση, ότι βάζουμε μπροστά το συμφέρον της χώρας, κι όχι το συμφέρον της παράταξης. Δυστυχώς, και παρά το γεγονός ότι υπάρχουν αυτές οι προθέσεις δεν μπορούμε να σας δώσουμε, για τους λόγους που προανέφερα τη θετική μας ψήφο. Και δεν το κάνουμε αυτό όχι για να αποποιηθούμε την ευθύνη γι’ αυτά που θα συμβούν. Το κάνουμε, έχοντας την ελπίδα πως η αρνητική μας ψήφος θα αφυπνίσει τους κοιμώμενους πόρους του ΕΣΠΑ τους οποίους δεν έχουμε υποχρέωση μόνο να τους καταναλώσουμε. Αυτό ίσως είναι το εύκολο. Το ζητούμενο είναι να τους επενδύσουμε με όρους ανάπτυξης. Με απλά λόγια να πιάσουν τόπο

Δημοσίευσέ το στο: