Πλαστικά μπουκάλια. Πόσο ασφαλής είναι η χρήση τους;

Καθημερινά, βομβαρδιζόμαστε από ένα «κοκτέιλ» χημικών ενώσεων, λιγότερο ή περισσότερο επιβαρυντικών για την υγεία μας. Πολλές από αυτές τις ουσίες χρησιμοποιούνται για την κατασκευή πλαστικών μπουκαλιών, παγουριών, πλαστικών μεμβρανών, τάπερ ακόμα και μπιμπερών!

Εύλογα, λοιπόν, εγείρεται η απορία αν αυτές οι ουσίες μπορούν να «μεταναστεύσουν» στο τρόφιμο που εσωκλείουν, με αποτέλεσμα να καταλήξουν στον οργανισμό μας. Δυστυχώς, η αλήθεια είναι ανησυχητική. Η πιο γνωστή και επικίνδυνη χημική ουσία που χρησιμοποιείται στην παραγωγή των πλαστικών είναι η βισφενόλη Α(BPA). Η ουσία αυτή χρησιμοποιείται κατά την παραγωγή των πολυκαρβονικών ενώσεων, που τις συναντάμε κυρίως σε αυτό το ελαφρύ, σκληρό και χρωματιστό πλαστικό, που χρησιμοποιείται σε πιάτα, ποτήρια, μπιμπερό, μπουκάλια, cd, dvd, εξοπλισμό αυτοκινήτων (προφυλακτήρες), βερνίκια και οδοντιατρικά σφραγίσματα. Επίσης, η BPA συναντάται στο εσωτερικό επίχρισμα που έχουν οι κονσέρβες,  ώστε να προστατεύονται τα τρόφιμα από το μέταλλο.

Σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ το  2009 εξάγεται το συμπέρασμα ότι όσοι πίνουν από πλαστικά μπουκάλια, της κατηγορίας των πολυκαρβονικών, αυξάνουν κατά 69% τα επίπεδα της βισφενόλης Α (ΒΡΑ) στον οργανισμό τους. Μάλιστα αυτή η αύξηση μπορεί να φανεί από τη χρήση πλαστικών μπουκαλιών για μία και μόνο εβδομάδα.

Τι κινδύνους κρύβει η βισφενόλη Α (ΒΡΑ);

Η BPA δεν είναι βιοσυσσωρεύσιμη, δηλαδή απεκκρίνεται από τον οργανισμό με τα ούρα. Ωστόσο, ανήκει στις ενώσεις που αποκαλούνται «χημικοί ενδοκρινικοί διαταράκτες» και οι οποίες παρεμβαίνουν στο ενδοκρινικό σύστημα του σώματος «μιμούμενες» τη λειτουργία των ορμονών (συγκεκριμένα των οιστρογόνων). Με τη δράση τους αυτή, λοιπόν, μπορούν να προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη, στην αναπαραγωγή, στο μεταβολισμό, αλλά και στο καρδιαγγειακό, νευρολογικό και ανοσολογικό σύστημα. Πιο συγκεκριμένα έρευνες που έχουν γίνει σε ζώα έχουν δείξει ότι η πρόσληψη BPA μπορεί να οδηγήσει σε ηπατική δυσλειτουργία, διαβήτη, πρόωρη έναρξη της εφηβείας, αποβολές, καρκίνο του μαστού, ακόμα και στην παχυσαρκία!

Πώς μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα επικίνδυνα μπουκάλια;

Παρόλο που όλα τα πλαστικά μας φαίνονται τα ίδια, το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν είναι. Ωστόσο, με τη σωστή ενημέρωση μπορούμε να αποφύγουμε κάποια από αυτά που είναι  βλαβερά.

•    Τα μπουκάλια τύπου PET (όπως τα περισσότερα πλαστικά μπουκάλια νερού) που φέρουν στον πάτο τους το τρίγωνο με τη σήμανση 1, δεν είναι τόσο βλαβερά για την υγεία μας, εφόσον τα χρησιμοποιούμε μόνο μια φορά.

•    Μην χρησιμοποιείτε μπουκάλια με τον αριθμό 3 , 6 και 7, εκτός μόνο αν αναφέρουν ότι δεν περιέχουν βισφενόλη Α (no BPA).

•    Χρησιμοποιήστε μπουκάλια που φέρουν τη σήμανση 4.

•    Μην θερμαίνετε στο φούρνο μικροκυμάτων μπουκάλια μιας χρήσης μιας, καθώς προκαλείται μεταφορά ανεπιθύμητων χημικών από το μπουκάλι στο υγρό.

•    Αποφύγετε τον καφέ στο πλαστικό. Η υψηλή θερμοκρασία διευκολύνει τη μετανάστευση των χημικών από το πλαστικό στο τρόφιμο.

•    Προτιμήστε το γυάλινο μπιμπερό, αν έχετε μωρό.

Το άκρως ιδανικό σενάριο θα ήταν να μην ερχόμαστε σε επαφή με πλαστικά προϊόντα, ώστε να εκμηδενίσουμε την έκθεση του οργανισμού μας σε επιβλαβείς χημικές ουσίες. Όμως, κάτι τέτοιο θα ήταν επιεικώς ουτοπικό, οπότε το απολύτως εύλογο ερώτημα δεν είναι εάν «κινδυνεύουμε ή όχι», αλλά «τι μέτρα πρέπει να λάβουμε, ώστε να μην προσλαμβάνουμε μεγάλες ποσότητες χημικών από τη διατροφή μας». Το μήνυμα, λοιπόν, είναι  «αφύπνιση, αλλά όχι πανικός!».

Γλυκερία Παπαγιαννοπούλου
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Msc Αθλητικής Διατροφής

Δημοσίευσέ το στο: